Op weg naar een vitalere ‘greenport’ en een vitaler landschap

Hillegom – In opdracht van de gemeenten Noordwijk, Katwijk, Hillegom, Lisse en Teylingen heeft bureau Wing de Intergemeentelijke Structuurvisie Greenport Duin- en Bollenstreek (ISG) onder de loep genomen. Het doel van de ISG is een gemeenschappelijke inzet voor een optimale ruimtelijke verdeling en het benutten van kansen voor de agrarische bedrijven (bollen- en sierteelt) van de greenport Duin- en Bollenstreek, en het verbeteren van de natuurlijke, landschappelijke en recreatieve kwaliteiten van het gebied. Het bureau heeft het eindrapport ‘Vitalere greenport, vitaler landschap’ overhandigd aan wethouder Kees van der Zwet, als bestuurlijk vertegenwoordiger namens de 5 gemeenten.

Belangrijkste conclusies
Uit het onderzoek naar het nut van het gezamenlijke ISG-beleid komen de volgende conclusies naar voren: De ISG werkt goed als instrument voor ruimtelijke vraagstukken. Hierdoor zijn verschillende doelen bereikt, waaronder het voorkomen van verstedelijking en het behoud van 2625 hectare 1e klas bollengrond. Wel is het instrument een beetje gedateerd en is er bij de uitvoering onduidelijkheid over de uitvoering van andere thema’s in de ISG. Een aanpassing van de ISG is nodig, omdat er nieuwe opgaven zijn en een andere tijdsgeest. Wing adviseert om bij de aanpassingen een breed programma op te stellen met aandacht voor nieuwe thema’s, waaronder doelen van het Nationaal Programma Landelijk Gebied (voor natuur, klimaat, water en stikstof), de energietransitie en woningbouwopgave. Deze thema’s vragen om aandacht naast de opgaven in de huidige ISG. De Greenport Ontwikkelingsmaatschappij (GOM) als intergemeentelijk grondbedrijf werkt goed. Maar voor de financieringsaanpak voor de bouw van greenportwoningen is steeds minder draagvlak, waarbij de rollen tussen GOM en gemeenten niet genoeg duidelijk zijn. Wing adviseert om duidelijke uitleg te geven over de uitvoering en de financieringsaanpak en stelt voor om ook andere financieringsmogelijkheden te onderzoeken. Bij betrokken organisaties en bedrijven bestaat onduidelijkheid over de begrippen openheid en verrommeling van het landschap. Het advies is om deze begrippen en definities samen met belanghebbenden scherper te maken.

Aanbeveling voor visie op het landschap
Wing doet aanbevelingen om een visie op het landschap voor de bollenstreek op te stellen en hiervoor een gezamenlijke kwaliteitscommissie in te stellen. Het is belangrijk dat de betrokken gemeenten met elkaar in gesprek blijven over onderlinge verschillen in ambities en uitvoering. Goede afspraken over de manier van besturen en het houden van toezicht kunnen hierbij helpen.

Uitgebreide aanpak
Wing heeft voor de betreffende gemeenten een beleidsevaluatie, landschapsanalyse en financiële analyse uitgevoerd. Om zicht te krijgen in het maatschappelijk en politiek draagvlak voor het ISG-beleid zijn er gesprekken gevoerd en enquêtes uitgezet naar verschillende organisaties, bedrijven, inwoners en raadsleden. Voor organisaties, bedrijven en raadsleden zijn bijeenkomsten gehouden.